Móðurmálsdagurin 2024

 Felagið Føroyamál og Málráðið skipaðu fyri stórum hátíðarhaldi í Varpinum í Klaksvík móðurmálsdagin. Dagurin er 25. mars, sum var føðingardagur V.U.Hammershaimbs.

eftir Óla P 

Hjá mær var hetta eisini eitt gott høvi at síggja Varpið á fyrsta sinni.

Skráin var sera fjølbroytt og tað mesta sera gott og áhugavert.

Tvey landsstýrisfólk, Sirið og Djóni,  vóru boðin at  hava inngang hvørt til sín part av degnum.

 Fyrsti tímin var settur av til ta nýggju stavsetingarorðabókina  (www.malrad.fo )  Sirið gav eitt yvirlit yvir tað stóra arbeiði, sum hon kallaði eitt bragd. Helena Kannuberg og Randi Kúrberg vístu okkum, hvussu orðabókin sær út og greiddi frá. Áhugavert er, at orðabókin er normativ og løggild. Tað vil siga, at almennir stovnar (og vit øll) skula rætta okkum eftir hennara leiðbeining.  Hon verður eisini dagførd alla tíðina, so at hon altíð er tíðarbær. Tað fall summum fyri bróstið (ja mær), at nú er loyvt at skriva páskini, sum hvørkikynsorð. Havi í meira enn mansaldur trúttað í næmingar, at orðið er kvennkyn, flt.

Randi og Helena

Theodor prestur hugleiddi um V.U.H., hansara lív og virki. Eitt, sum eg hefti meg við, var, at eitt skriftmál er fínt, men nyttar lítið uttan eitt livandi talumál. "Nú kemur framtíðin okkum ann, nú liggur á okkum at fáa føroyskt inn i tykisheimin," segði Theodor Hann endaði við einari parafrasu av yrkingini hjá Chr. Matras "Eg fann teg í kvæðum". 

 

Theodor

Eitt valalið av rættlesarum hevur verið við í arbeiðinum, og tey vórðu heiðrað á pallinum við lógvabresti. Av sonnum góðir málverjar í einum ævigum dysti.

rættlesarar

Fyrri partur av haldinum endaði við, at rættlesarar vórðu heiðraðir. Og síðani fingu gestirnir stuttfluttar bitar úr Kongsstovu í Haraldsundi. 

Óluva , forkvinna Føroyamáls

Eitt, sum altíð ger meg nokso tunga í huga at hugsa um, er, at so nógv mál eru útdeyð, farin í gloymsku. so hugsi eg um, hvussu tað man vera at vera tann síðsta ella tey síðstu, sum duga eitt mál. Fleiri túsund tungumál eru í vanda. Uml. 40 % av heimsins fólkum hava ikki atgongd til útbúgving á egnum máli. Og hvussu er hjá okkum? Í tí sambandi hugsa vit um, at útbúgvin fólk ofta duga illa at málbera seg á sínum egna máli. Og óútbúgvin fólk tosa betur føroyskt.  Júst hetta: mál teirra lærdi,  frøðiorð, var áhugavert  at hoyra um, tá ið Marjun Simonsen greiddi frá arbeiðinum at gera nýggj heiti á føroyskum. Tað er jú so, at frøðingarnir, av ymsum grundum, heldur vilja skriva sínar granskingaruppgávur og síni granskingarúrslit á øðrum máli enn føroyskum, oftasty á enskum ella donskum, sum sjálvandi førir til tað, vit kalla økismiss.

Marjun

Knút H.Eysturstein og vinmenn sungu nakrar sagir, m.a. "Tú ert skær sumein ódroymdur dreymur" eftir Regin Dahl og "Náðisólin" hjá Knúti sjálvum.

Seinasti partur vóru 7 stuttar framløgur, serstakliga áhugaverdar vóru tann hjá Jonnu um appina VIT, tann hjá Gunrið Kalsberg um rithøvundavitjanir í skúlanum, framløgan hjá eldsálini Sjúrði Gullbein um telduhjálp, so at øll við skerdum førleika fáa verið við. Og allur fundurin varð tulkaður til teknmál og tekstaður á stórskíggja.

Solby var fundarstjóri

Sera væleydnað tiltak. Og tey siga, at hetta verður afturvendandi, so tað er gleðiligt.