WHERE THE CRAWDADS SING eftir Deliu Owens

Eg fekk eina bók í jólagávu, hon var frá Lisu. Og so sera væl vald bók!

Bókin er um eina unga gentu, sum veksur upp í eini harðskapsraktari familju, men áðrenn langt um líður eru øll rýmd, og hon er einsamøll. Hon má klára seg sjálva og gerst sera sjálvhjálpin og egin. Hon lærir at liva í og við náttúruni, eitt satt náttúrubarn. Sum hon veksur til, hittir hon drong, verður svikin, hittir annan drong og gerst vaksin. Bókin byrjar við einum morði, og so við og við síggja vit sambandið millum Kyu, sum gentan eitur, og tann myrda. Móti endanum á bókini hava vit so rættarmálið, Og bókin endar um ikki við "happy end", so sleppur Kya at liva saman við tí manni, hon elskar og doyggja heima í sínum umhvørvi.

UMHVØRVI Tað mest hugtakandi við bókini er lýsingin av umhvørvinum. Hendingar fara fram í vátlendinum í Norðurcarolina. Kya hevur ein bát, og hon kennir økið, sum sín egna buksulumma. Hon lærir seg um øll dýr, grøs, skeljar, skordýr og fuglar. Tað er eyðsæð, at høvundurin veit, hvat hon tosar um. Delia Owens er zoologur og Kya gerst so líðandi serfrøðingur í øllum lívi í vátlendinum. Temað er sera aktuelt í dag. His soft words, sounding almost like poetry, taught her that soil is packed with lifeand one of the most precious riches of Earth; that draining wetlands drains the land for miles beyond, killing plants and animals with the water.

Tað er spennandi at síggja, hvussu ríkt dýralívið er í sandi og millum sev. Tað er hugtakandi at síggja, hvussu nógv ymisk orð verða brúkt um vatn og vætu:

marsh, swamp, bog, wetland, sealand, waterway, channel, lagoon, slipstream, gully, quagmire, floodplains, groundwater, soggy, surf, estuary, ripple, creek, tide...og nógv fleiri

MYNDAMÁLIÐ er sjálvsagt tengt at hesi náttúrulýsing. Tað er serliga fuglalívið sum kann samanberast við menniskju. Gentan hevur likkur og aðrar fuglar sum sínar einastu vinir, sum ikki svíkja, so illa roynd sum hon er av menniskjum. Paring í dýraríkinum og menniskjalívinum verður neyvt samanborin, og vit síggja at náttúran kann vera eirindaleys:

Some female insects eat their mates, overstressed mammal mothers abandon their young....Nothing seemed too indecorous as long as the tick and the tock of life carried on. She knew this was not a dark side to Nature, just inventive ways to endure against all odds.
Og soleiðis er við Kyu, hon yvirlivir ímóti øllum líkindum.

MÁLIÐ . Tað enska er lætt at skilja . Serstakt er, at talumálið, ið persónarnir í familjuni hjá Kyu og í bygdini har í nánd tosa, verður skrivað sum tað ljóðar, og tað er onkuntíð ein avbjóðing hjá lesaranum.

Sera góð bók.