KNÆSINS ÆVINTÝR

Fimm ferðir um dagin ringir klokkan okkum saman, kl. 8.30, 12, 14, 18 og 21. So fara hurðarnar upp og tey koma haltandi, tey flestu á fýra beinum. og so fara vit til borðs. Maturin – serliga døgurðin – er fínur, í dag fingu vit til dømis kjálkar, so yberleskiligt! og budingssúpan omaná.

A myndini síggja vit eina smílandi Sunnrid við skipsklokkuna

Nú gongur ikki alt altíð eftir einum tráð, onkrar sniðgøtur eru, t.d. roði á húðini rundan um sárið…assj! hvat fryktar ein mest fyri í samband við skurðviðgerð, ja! púra rætt, kokkum, ikki teimum sum kóka kjálkar, men stafylokokkum, meningikokkum og hospitalsbakterum sum heild. Men nú eti eg dicillin so hugagóð.

Tussj listaverkið er eftir Heina H, eg fekk ein túr út á LS fríggjadagin, og har teknaði hann rundan um brunan. So, nú skal eg ikki yvirdríva túrar og trening, meðan hetta er á skránni.

Sunnudagin var andakt her, Ívar iversewn spældi undir, og vit sungu nakrar sálmar, ein maður innaneftir hevði ein andakt – tað var um mat (eisini), um manna í oyðinørk og um Jesus sum æviga mettandi føði.

Fólk støkka inn á gólvið, eg eri takksom fyri LS, fyri NAINU og fyri tey fólkini, sum støkka inn á gólvið. Ásvør hevur hentað mær páskaliljur og Inga Rósa heldur meg við ‘sunnum slikki’.

Bleiv eitt sindur kedd, tá ið byrjandi bruni vísti seg, men hetta man fara at laga seg, det greier seg I sjøen. Nógv minni pínu nú, væl passað og alt. Lesi Halvbroren, hon er ‘biðið góð.

Var ein stuttan túr fyrrapartin.

Børn á vári

Vit høvdu avrátt, at eg skuldi fara við at hyggja at framsýningini hjá Havnar Fimleikafelag. Tað bar til, tey bæði vóru í fyrru helvt av skránni, so eg sat bara í knappar tveir tímar. Sum har vóru nógv fitt børn! Og nógvar ommur og abbar og foreldur.

Tað var ikki lætt at fáa tey í skotmál, men hesar myndirnar av teimum bóltandi rút eru góðar.

Hygg hvussu yndisliga hon setir tánna í gólvið, mín lilla-ljósareyða Magna!

Tey komu at vitja meg við ísi, Herbert, sum veit, at omma elskar tyggigummi, lovaði ommu sína tyggigummiklovnaísanøs, so hann skundaði sær at eta rundanum nøsina. Tey síggja eitt sindur hálvkøld út, spell at Herbert onga ullinta troyggju eigur

 

Salka Valka eftir Halldór Laxnes

 

Bókin er skrivað í tveimum pørtum í 1931 og 1932, vóru savnaðar undir einum í 1951
Hon snýr seg um Sølku Vølku, ið kemur til eina bygd saman við mammu síni, har tær búsetast og verða fyri lívið.
Bókin er ein socialrealistisk roman, ið kann minna um Martin Andersen Nexø (Ditte Menneskebarn), Martin Joensen og Nordal Grieg (Ung må verden endnu blive).
Alt fólkið er fátækt, eitt arbeiðspláss er í bygdini, og tað er fiskaarbeiði hjá handilsmanninum Bogesen. Eingin peningur er millum fólk, í staðin fyri løn kann keypast vøra og annað um Bogesen metir tað vera rætt og rímiligt. Á tann hátt kann hann vísa sína náði til hin einstaka. Sjálvur býr hann í stásiligum húsum, familjan ferðast javnan til Danmarkar, har tey sigast at eiga eitt slott. Men tað verður av fólkunum í teirra smáttum mett at vera bæði rætt og rímiligt.

Salka og Mamman flyta inn í Mararbúð, saman við Steintóri og hansara froeldrum. Mamman fer inn í Frelsunarherin har hon heldur seg finna sálarfrið. Mamman heldur seg eisini til Steintór, og vónar at giftast við honum, men hann hevur meira áhuga fyri Sølku. Mamman verður uppá vegin, og vil giftast, men Steintór neyðtekur Sølku og stingur av.
Salka gongur egnar leiðir, klæðir seg í langar buksur og posatroyggju til forargilsi fyri hini í bygdini. Ein dygdarkona tosar við hana um hetta, Salka sigur, at lítlibeiggi hennara er sjúkur, men konan letst ikki um vón. Beiggin doyr, Steintór kemur aftur, søgan endurtekur seg, Hann sigur seg vilja giftast mammuni, men er áhugaður í Sølku, mamman tekur lívið av sær.
í Seinna parti er verkfall, socialisman ella komunisman er komin til bygdar, Arnaldur er komin aftur tilbygdina, fullur av ideologiskum ideum um eitt kollektiv , og dreymin um sameinda samfelagið, Bogesen er farin á heysin, stillar upp til val.
Steintór kemur aftur til bygdina ríkur nú, verkfallið verður av,,alt endar sum fyrr.

Bókin lýsir fleiri ideologiir, kristindómur, kapitalisman komunisman við nógvum háfloygdum ideum um hvussu samfelagið skal skipast, men eingin megnar tað, fólkið treingir allarmest: at fáa mat í munnin og yvirliva sum sjálvstøðugar verur. Ígjøgnum allan henda kamp megnar Salka Valka at vera óbroytt. (skrivað hevur Brynhild )

Bókin var tung at koma ígjøgnum, helt onkur, turrisligt at lesa um eina kollvelting s, sum ongantíð kom. Bókin tykist gamaldags, nú ið kommunisman er fallin, men hon er ikki keðilig.

Bókin er ein tíðarmynd, hon lýsir djúpt fátækdømi, sum vit ikki kunna ímynda okkum.

Hotell Naina

Á Nainu búgva eini 20-30 fólk. Øll skula koma fyri seg – tey flestu eftir skurðviðgerð. Her eru fólk úr øllum landinum, tey flestu eldri borgarar.

Naina er eitt so sjáldsamt hús, tey hava varðveitt tað upprunaliga húsið og bygt afturat.  0g møblar og innrætting er sera vakurt og komfotabult.

Tvær ferðir um vikuna er venjing á Landssjúkrahúsinum, eitt sokallað knæhold, eg og Ásbjørn fóru út, tóku buss niðan aftur. Taksa út og niðan verður 160 kr. Summi fara so í Havnar fysioterapi, sum er beint við, og gjalda sína helvt av ti, og tað kemur út uppá tað sama.

Og so er tað túrarnir í viðarlundini, tað er so vælgerandi, ein morgun sum í morgun er heilsubót.

 

Høkjuherur í hásól.

Aliringur byrjar við O

Ja, tað segði Herbert, 5 ár, aliringar byrja við O….Hann hevur ongantíð hugt eftir OLYMPISKU LEIKUNUM, teir eru 4. hvørt ár, so eitt barn sum skal læra at stava fer trúliga als ikki at síggja teir. Ella sæð TEIR OLYMPISKU RINGARNAR (ringur byrjar við R). Men hann sær ofta aliringar. O er eisini OMMA, ella ORMUR ella ORMURIN LANGI, nei…góða ikki siga tað: ….talvan er umsett, ella talvan er ein talva hjá SYSTIME, sum nú er blivið alfa og omega hjá okkum, og so var sjálvandi einki Ý í originalinum? Í stavingarbók fyrr var ÝL orðið hjá Ý, fínt, eins og ÓÐ fyri Ó.

 

Hvussu smart er at hava aliringar sum mynd fyri O ?

Olympiada er langt burtur, og hon er fjórða hvørt ár. Omman er kanska nærri, og ormar eisini. Barnið skal kenna seg aftur, vit tosa um smábørn, sum enn kalla Havn Føroyar, tá ið tey skula aftur til Havnar úr t.d. Suðuroy.

OLYMPIADA er eisini sera langt burtur í framburði 1) orðið hevur ‘y’, úttalað y 2) orðið hevur trýst á fjórða stavilsi, á føroyskum er vanliga trýst á fyrsta stavilsi 3) orðið hevur langt ‘a’ – sum á føroyskum annars er ‘ea’. So….ja hví velja hatta orðið?? Er OL forrestin eitt orð?

Fráfaringardagur

Gleddi meg at sleppa á hvíldarheimið, treingi til nýggjar avbjóðingar. Hallur kom at koyra meg niðan í Gundadal. Eg segði farvæl við dreymatoymið á G4:

Tey hava verið einastandandi, havi følt meg í tryggum hondum alla tíðina. Á Nainu varð tikið væl ímóti mær, Ása Olsen, sum hevure verið á Nainu í 12 ár beyð mær vælkomnari og vísti mær mítt kamar. Ikki veit eg, eg steinsovnaði.

Døgurðin var ein fantstisk súpan, sum tú heilt sikkurt verður frísk av og frikadella og epli og gularót.

Trappudagur - 5. dagur á LS

Tá ið Sólbjørg kom í morgun var eg sooo klár at fara í gongd, at strekkja, streeekkja og boyggja, ja og so var tað hasar trappurnar. fríska upp, sjúka niður…hvussu ringt kann tað vera? Ikki veit eg, eg mundi gloyma eina løtu, hvussu veikt vinstra er, so eg mundi koppað. Tvætl, tað rættaðist upp aftur. Sunnudagur er sum aðrir dagar á LS, men ein týdningarmikil munur er, sunnudagur er eggdagur.

 

Í kvøld var Inga Rósa her úti og Turid l. hugdi eisini inn.

Og tá ið Turið fór, kom hon at trena tappur við mær, fríska upp, sjúka niður….og fyrst høkjurnar….

4. dagur er høkjudagur

I nátt svav eg ikki so øgiliga væl, eg skal siga tær tað, at ein av sjúkrasystrunum  vakti meg kl. 00.30, og her í verðini sovnaði eg ikki aftur. Tær koma inn at hyggja til sjúklingarnar, men hurðin larmar. Og so hevði eg onkran trega fyri bringuni, so bar hon mær ein hvítan snaps, men hann fekk eg so ikki niður, piparmynt, virkaði sum salva, eg fekk mær av henni – kanska var hetta til útvortis brúk?

Altíð er okkurt spennandi á skránni, í dag skuldu høkjurnar roynast, so í morgun løgdu vit okkum at bíða eftir fyssini.

Tá ið eg hevði etið mín havragreyt, fór eg at skavast við at fara í brúsu. Alt lagt klárt, so at eg rakk eftir handklæði, klæðum osfr. Sat so har í brúsuni, herligt. Ja, tað er gott at seta prís upp á tey gerandisligur vanligu tingini, sum vit taka fyri givið.

Eg og Margit fóru eisini í holt við venjingar, áðrenn Sólbjørg kom. So kom Sólbjørg, og hon rósti okkum . Vit gingu túr inni í stovuni og eftir gongini, men trappurnar bíða til í morgin. Konan í grannasongini fór eisini í trappurnar, hugsi hon ætlar sær heim til Streymnesar í dag.

Margit bindur sær eina stjørnutroyggju úr lopatógvi og mohair, sum hon hevur keypt á Seyðisfirði, tá ið tey vóru harmonikutúr.

Dagsins hæddarpunkt er sjálvandi døgurðin, og gita hvat vit fingu í dag! Ja, ræstan fisk! Maaaa hann smakkaði væl, og garnatálgin var vist føroyameistaragarnatálg. Og so var sagosúpan omaná, reyð sagosúpan – akkurát sum abbi plagdi at gera. Á abbi abbi, tíni knø høvdu trongt til ein túr undir Jákup Midjordsa kønu hond. Tú gekk ímillum komfýrin og vaskið, og tú sat á einum krakki og vaskaði upp, beinini vóru so bogin.

Høkjudámurnar fóru sjálvandi upp at njóta hesa veitslumáltíð, marglætislív at fáa alt upp í hendurnar.

Jákup Midjord er mín hetja – og so er hann blíður eisini, hann helt at hælurin, sum hevur sovið, síðani garðamaðurin doyvdi meg, fer at vakna – onkuntíð kanska.

Og í dag havi eg aftur havt gestir, Lív Rósa og Sigri og Solli, og so Turið og Hallur og børnini, Herbert hevði eini stórtíðindi – hann hevur mist eina tonn, og hon er ikki blivin vekk.

3. dagur

Eg svav so herliga væl í nátt. Og í dag havi eg næstan ikki havt ilt, bara tá ið eg treni. og tað er eisini meiningin. Fyrrapartin kom laborantur at taka blóðroynd.

 

So havi eg ligið og lisið og durvað. Lisið seinna bind av Sølku Vølku. Og so kom tann spennandi løtan, tá ið eg slapp at síggja sárið.

Less than human.

Og so í ein stramman stuðulssokk.

Konan í grannasongini hevur fingið nýggja mjødn, nú sita vit báðar og binda.

AV AV AV AV 2.DAGUR

Longu niðri í viðrakningini í gjár fekk eg eitt samanrullað vattteppi undir tað sjúka beinið, hevði tað so allan dagin sum stuðul. Men nú kemur náttarvaktin og sigur, at í grundini skal eg ikki hava nakað undir beininum, og í grundini skal beinið liggja strekt…maaa sigi eg bara, sum eg fekk ilt, og lýðin sum eg eri, royndi eg at liggja á bakinum við strektum beini í nátt, so eg svav ikki nógv, jú eg fái pínutablettir, men tær taka bara ikki alla pínuna. So hatta við pínudekkað og pínufrí, sum tey snakka um, tað er ikki veruleikin, ikki hjá mær.

Í dag kom fysioterapeutur at byrja uppvenjing, talarastólurin er eitt so hent hjálpitól, men bráða eg fór ein túr út á gongina, áðrenn fyssan kom, og so aftaná skuldi eg í rønkuna, og har vendu tær knænum, so tað passaði til teirra!!! AV! Tárini stóðu úr eygunum…men nú er tað so “bara” tann vanliga pínan aftur. Turið og børniuni vóru her, og eg fekk ein tyggigummipakka frá hvørjum teirra.

Nei, eg eri ikki imponerað av pínuviðgerðini, eg havi nú havt ilt í 24 tímar. Endiliga siga til, um tit hava ilt, tit skula ikki liggja og pínast. Endiliga taka pínustillandi, so tit fáa trenað, segði læknin Harry og læknin Jákup og eisini sjúkrasystrarnar, jú tær geva tær tablettir, tá ið tú biður um, men tær koma ikki at spyrja, um tað nú virkar. Vit síggja tær ikki nógv her, vit hoyra tær nógv – práta sínamillum.

Men rætt skal vera rætt, í kvøld fekk eg ein góðan tvílittan kapsil, ljósa- og myrkabláan, og so fekk eg tilboð um ein túr etir gongini, tað var fínt!

Mín fyrsta mønudoyving

skuldi møta á LS klokkan hálvgun átta. Móttøkan var góð, fyrst fekk eg song og klæði.

Næsta stig er so at gera alt til reiðar. Fyrikomandi fólk Teresa, Heidi, Elspa, Tummas, Heini. bleiv spurd, hvat eg helt um at verða doyvd bara niðan fyri beltið. Segði sum var, at mær dámar illa tankan um, at nakað skal stingast í mønuna, sentralnervalagið, sum stýrir øllum okkara kroppi. Fekk so eina sissandi røðu frrá Tummasi: mønan røkkur ikki so langt niður, stungið verður inn í mønurúmið, har væta er. Well, eg skal liggja á vinstru lið, so at doyvingin fer beina leið í vinstra bein. Men hvat ólukkan galt, eitt hjáárin gjørdi vart við seg, har lá ein nervatráður og rakst, og tað klæna rørið traff! Og tað var ein stoytur! ein strála gjøgnum beinið sum eksploderaði sum túsund sólir í hælinum. Eg gjørdi eitt gallróp, hin róligi Tummas segði, at hatta hendir viðhvørt. Taå gingu ikki nógv sekund, til beinini vóru púra leys av mínum kroppi, tveir betongkubbar, sum lógu í somu song sum eg. Og so…mundi eg svímað, sum eg lá, men tvætl tey høvdu súrevni og annað gott har.

Nú varð farið í sjónleikarhúsið, har var so aftur nakað at gera klárt, konan bleiv ballað, tjalddúkur settur upp, tónleikur í oyrini. Tað gongur ikki frá mær, tá ið tey lyftu henda hvíta betongkubban upp og málaðu hann gulan.

Tað allarmerkiligasta var at hoyra og føla sagina fara at hurra, eg luktaði bein, sum varð sagað, tað var næstan sum brendaroykur. Løgið at hugsa sær, at eitt sovorðið knælið nú er meitlað og stoypt inn í beinið. Omanfyri strekt, niðanfyri boygt.

Í viðrakningini byrjaði hitt modna. AV AV AV. men har var morfin, panodil og brufen í boði, men eingin matur.

Og so varð eg rullað upp á G4, fekk drekkamunn, hevði vónað døgurða, men…og nátturðin í kvøld var ikki øsandi, trý sløg av pylsu, sum øll smakkaðu eins ella einki, jú okey rullupylsan var ok.

 

Men her er gott at vera. Havi eisini havt gestir, l.Turið sat eina løtu, og Marianna og Amariel hugdu inn.