Apr 5, 2020

Ben Elton: Two Brothers

Bókin er um tvíburðarnar Otto og Paul, sum vaksa upp í jødiskari familju í Berlin í 20unum. Tað er bara tað, at teir eru ikki ordiliga tvíburðir, og bara annar er jødi. Hetta er bara ein av mongum samleikaspurningum í bókini, sum er sum eitt putlispæl við fýra brikkum, sum kunna venda ymsar vegir. Jødi, ikki jødi, genta, drongur, rík, fátæk, kommunistur.   Bókin fevnir um tíðina frá 1920 til eftir kríggið.

Temu:
Hvørjum tilfari tú ert úr sæst í vandans stund, ert tú feik, sjálvsøkin, djørv, bangin, sterk, veik.
Samleiki ella arvur og/ella umhvørvi

Persónar:
Persónarnir eru Stengel húskið og teirra børn, Paul og Otto og teirra vinfólk Dagmar og Silke.
Harra Stengel er Jazzmusikari, hann er eitt lívstykki, tjenar ikki nógv, men elskar sína familju og  elskar tónleik og list. Beint áðrenn hann tók lívið av sær, stríddi hann seg til Munchen á listaframsýning. Hitler læt vísa tey verk, sum  vóru ótýsk, sum vóru dekadent og spilt og jødiskt ávirkað. Wolfgang Stengel slapp at njóta teir stóru meistararnar. Tað lívliga, liberala umhvørvið í Berlin í 20unum verður væl lýst bæði upp á gott og ilt.
Frú Stengel, Frieda er lækni og arbeiðir á eini læknamiðstøð. Hon er ein eingil í menniskjalíki, altíð klár at hjálpa. Tað gevur at býta, tá ið nazistanir í 30unum avmarka frælsi hjá jødum, tá má hon broyta sítt virksemi. Men hon steðgar aldrin, flytir í eitt minni stað, flytir síðani klinikkina heim til sín sjálvs. Og heima í íbúðini hevur hon eisini heimleys og fátæk búgvandi, tá ið nazistarnir tveita børn av einum barnaheimi upp í ein lastbil, biður hon teir lova sær við, so at hon fær uggað børnini.



Leygardagsklubbin. Tey fýra børnini eru saman leygardagar, tey lova hvørt øðrum ævigan trúskap. Børnini umboða týskt, jødiskt, rík, fátæk.
Otto: er bráður, skjótur við nevanum, góður boksari. Hann finnur útav sum hálvvaksin, at hann er ikki jødi. Tað er eftir at Hitler er farin rættiliga at gera umseg. Hann VIL vera jødi, men stórur fyrimunur er at ikki vera jødi, bæði fyri hann sjálvan og hansara kæru. Otto fer á nazi skúla. Endar í Englandi undir navninum Paul.
Paul: er tann intelektuelli tvíburðurin, hann klárar seg væl í skúlanum og skal eftir ætlan til Englands at studera. Men Dagmar kemur í vegin. Hann er jødi, men fer í týska herin undir navninum Otto, doyr á eysturmótinum.
Dagmar er ríkmansdóttir, pápin eigur stórt varuhús á Kurfurstendamm. Hon klárar seg altíð, hon brúkar tey fólk, sum hon er saman við. Hon letst vera russisk arbeiðskona hjá Silke og Paul. Tá ið bókin endar er hon aftur risin upp sum ríkmaður í Berlin.
Silke  er kommunistur, dóttir eina fátæka arbeiðskonu. Hon er forelskað í Otto, men giftir seg við Paul fyri at hjálpa.


Frásøguháttur:
Partur av bókini hendir í London 1956, tá fáa vit søguna sagda av Stone, og ikki fyrr enn á síðu 365 (bókin er 600 síður) fáa vit at vita, hvør av tvíburðunum hann er, tá hava vit gitt fyrst annan og so hin.
Hin parturin verður sagdur við ymsum sjónarhornum,  frásøgufólkið er til skiftis innan í øllum høvuðspersónunum. So við og við verður lagnan hjá hesi familjuni rullað út fyri okkum. Í støðum eru ræðuleikar og sansaleysur harðskapur nágreiniliga lýstir. Kríggið út um heimin er ikki við í søguni, tað er Berlin, sum er søgustaðurin fyrst og fremst.

Sera góð. Serstakliga putlispælstílurin er spennandi. Tað andstyggiliga og ræðandi í undankrígstíðini verður lýst, men fólkini eru so dámlig, at tú klárar alt saman við teimum.